Geschiedenis van de Friese witjes een oer Hollands product
Een oer Hollands product: Friese witjes
De geschiedenis van de Friese witjes gaat terug naar de tijd van de Farao's. Toen al werden geglazuurde tegels als wandbekleding gebruikt. Via Zuid-Europa is deze techniek eind 1500 naar België en Nederland gekomen.
Friese witjes en Delftse tegels
In Delft is het allemaal begonnen met vazen en aardewerk. Delft was het centrum voor de porseleinindustrie. De Delftse tegels en het porselein werden beschilderd met de Majolica techniek.
In Friesland ontstonden veel fabrieken die zich specialiseerden in tegels en hun product exporteerden. De schepen van de walvisvaarders die in de haven van Harlingen lagen, namen de tegels mee naar het noorden en het westen van Europa. Dat is de reden dat deze witte tegels ‘Friese witjes’ worden genoemd.
Wat is een Fries witje precies?
Een Fries witje is een witte tegel gemaakt van verse klei met tin glazuur overgoten. Het bleek toen niet mogelijk om steeds dezelfde witte kleur te produceren, daarom zie je in oude huizen waar Friese witjes gebruikt zijn verschillende witte tinten op één wand verwerkt.
Het vervaardigen van de tegels met verse klei
De tegels worden uit de verse natte klei gesneden en op een houten plank gedroogd, net zoals het vroeger gebeurde. Door het handmatige proces en natuurlijke invloeden als temperatuurverschillen tijdens bakken en afkoelen ontstaat het oer Hollandse Friese witje dat door zijn imperfectie perfect geworden is.
Er zijn veel verzamelaars die antieke tegels verzamelen omdat deze tegels zo goed bewaard gebleven zijn. De honderden decoratieve tegels die zijn verwerkt op wanden en op de kachels zien er na 400 jaar nog altijd goed uit dankzij deze techniek. De techniek die heden ten dage nog steeds gebruikt wordt.
De oven
Tegenwoordig wordt de oven niet meer op hout gestookt maar op gas. De klei wordt eerst een tijd op de plank aan de lucht gedroogd voordat het wordt gestookt in een hete oven.
Nadat de klei voor de eerste keer gestookt is noemt men dit de biscuit tegel. De biscuit tegel wordt handmatig bedekt met dezelfde tin glazuur die al sinds 1600 toegepast wordt.
Na het glazuren wordt de tegel nogmaals gestookt in een oven van ca. 1000 graden Celsius is verhit, daarna moet de tegel langzaam afkoelen. Dit proces zorgt voor het bijzondere uiterlijk van het originele Friese witje.
Meer informatie over de verschillende tinten vindt u op de pagina uni wandtegels
Beschilderingen op Friese witjes
De schilders van de Friese witjes hebben zich de Majolica techniek aangeleerd en iedere schilder heeft zo zijn eigen stijl en kenmerken. Er zijn veel authentieke afbeeldingen van vroeger verzameld die nieuw op de witjes worden geschilderd. Maar ook andere hedendaagse afbeeldingen kunnen worden geschilderd, er is heel veel mogelijk.
Beschildering op de biscuit tegel
De beschilderingen worden op de biscuit tegel gemaakt en gebrand in een oven van ca. 1000 graden Celsius. Hierdoor zijn de tegels ook zeer goed te verwerken achter de kachel en u kunt er zeker van zijn dat de schilderingen voor altijd zichtbaar en onuitwisbaar zijn.
De kwaliteit
De Friese witjes die wij aan u leveren zijn van A-kwaliteit. Net zoals bij de oude tegels is ook bij de nieuwe tegels craquelé of haarscheurtjes in het glazuur aanwezig, maar nog niet zichtbaar.
Na verloop van de jaren (door het reinigen van de tegels) worden ze steeds zichtbaarder, dit is kenmerkend voor de hand gemaakte tegels uit West Friesland.